NGỌC LAN

NGỌC LAN

Chi Ngọc lan hay chi Giổi (Michelia)

Họ: Mộc lan (Magnoliaceae)

Ngọc lan được chọn là quốc hoa của Ecuador và Guatemala

Chi này có khoảng 50 loài cây thân gỗ và cây bụi thường xanh, có nguồn gốc ở miền nhiệt đới và cận nhiệt đới của Nam Á và Đông Nam Á (miền Ấn Độ - Mã Lai), bao gồm cả miền nam Trung Quốc.

Thông thường được biết đến với hai loại phổ biến:

Ngọc lan trắng
Tên khoa học: Magnolia ×alba
Tên thông thường: ngọc lan trắng, bạch ngọc lan, champaca hay gọi đơn giản là ngọc lan

Loài lai này là kết quả của việc lai tạo Magnolia champaca với Magnolia montana; thường ít thấy trong thiên nhiên hoang dã mà được nhân giống để làm cảnh

Magnolia × alba là cây đại mộc, cao 10-20m, vỏ xám, chịu ánh sáng song cũng chịu được bóng râm. Ðất tốt sẽ có nhiều hoa, lá tốt xanh quanh năm. Phiến lá hình bầu dục, thon, dài 15–25 cm, rộng 4–9 cm. 

Hoa màu trắng ở đầu cành ngắn, rất thơm, có từ 8-12 cánh đài. Hoa thơm dùng để ướp trà, chế nước hoa. 

Các bộ phận khác nhau của cây được sử dụng làm thuốc chữa đau…, hoa, lá, rễ đều dùng chữa bệnh. Trà hoa ngọc lan có công dụng làm đẹp da, giúp quá trình trao đổi chất trong cơ thể được tốt hơn.
Hoa Ngọc lan có vị đắng, nhưng hương của Ngọc lan khi lan tỏa trong gió rất dịu nhẹ lại phảng phất vị ngọt.
Ngọc Lan trắng ít có trái.

Hoàng ngọc lan
Tên khoa học: Magnolia champaca
Tên thông thường: Hoàng ngọc lan, hay ngọc lan (hoa) vàng, hoàng lan, sứ hoa vàng

Loài này thường gặp tại các đình, chùa Việt Nam.

Thân có thể cao 25-30 m, đường kính 70-80 cm. Hoa màu vàng da cam nhạt, bao hoa gồm khoảng 15-20 cánh hoa dài và dày, mùi thơm dịu.

CHUYỆN CỦA HOA

Ngày xửa ngày xưa, tất cả các loài cây thuở ban đầu chỉ có lá mà chưa có hoa như bây giờ. Muốn cho Địa Cầu thêm phần xinh tươi, diễm lệ, Trời dặn dò Thần Sắc Đẹp hãy dùng tình thương và trí tuệ để vẽ lên muôn ngàn bông hoa khác nhau. Vâng lệnh Trời, Thần Sắc Đẹp bay xuống trần gian, đi khắp nơi để vẽ thêm hoa cho cây cối.

Vẽ xong, Thần Sắc Đẹp ngắm lại nhưng cảm thấy dường như còn thiếu một chút gì đó. Thần muốn tặng thêm hương thơm cho các loài hoa Thần vừa vẽ. Duy có điều là Thần không đủ hương để chia đều cho tất cả các loài hoa. Thần Sắc Đẹp quyết định sẽ tặng làn hương quý báu cho những loài hoa nào có tấm lòng tốt nhất, cao thượng nhất.

Thần hỏi hoa hồng:
- Nếu có hương thơm thì con sẽ làm gì?
Hoa hồng thưa:
- Con sẽ nhờ chị Gió mang tặng cho tất cả.
Thần Sắc Đẹp vừa ý, tặng ngay cho hoa hồng một làn hương thơm ngát.

Thần hỏi hoa sữa:
- Nếu có hương thơm thì con sẽ làm gì?
Hoa sữa đáp:
- Con sẽ tỏa ngát trong đêm để dù đêm tối đến đâu ai cũng nhận ra con.
Câu trả lời này tuy không làm Thần Sắc Đẹp hài lòng lắm, nhưng Thần rộng rãi, cũng ban tặng làn hương thơm cho hoa sữa.

Gặp hàng hoa đỏ nọ, Thần lại hỏi:
- Nếu có hương thơm thì con sẽ làm gì?
Hoa ấy trả lời liền:
- Nếu có hương thơm thì ai cũng phải nể phục tôi. Cái đám hoa kia sẽ không dám khoe sắc, đọ tài với tôi nữa.
Thần Sắc Đẹp lắc đầu, không nói gì mà chỉ bỏ đi.

Thần Sắc Đẹp đi mãi, đi mãi trên khắp Địa Cầu, ban tặng gần hết bình hương thì cuối cùng gặp hoa ngọc lan đang khiêm tốn nép mình ở một vùng đất có nhiều chúng sinh tu hành. Thần nói:
- Hỡi hoa ngọc lan bé nhỏ, nếu ta ban cho con làn hương thơm kỳ diệu còn lại này thì con sẽ làm gì?
Hoa ngọc lan suy nghĩ một hồi, rồi ngập ngừng không nói. Thần Sắc Đẹp phải dịu dàng nhắc lại câu hỏi, hoa ngọc lan mới dám đáp lời:
- Con xin tạ ơn Thần Sắc Đẹp tưởng nghĩ tới con. Thật tình thì con thích được thơm lắm, nhưng con không muốn nhận.
Thần Sắc Đẹp ngạc nhiên hỏi:
- Bất cứ loài hoa nào cũng muốn ta ban tặng mùi hương, cớ sao con lại từ chối?
Hoa ngọc lan thưa:
- Con xin Thần đem phần hương còn lại ban tặng cho loài hoa cỏ. Con còn được ở trên cây cao, còn hoa cỏ thường ngày bị giày xéo, khổ lắm...

Nói đến đây hoa ngọc lan sụt sùi nhỏ lệ. Thần Sắc Đẹp vô cùng cảm động, liền hứa sẽ chăm sóc cho hoa cỏ theo cách riêng của Đất Trời và quyết định ban tặng cho hoa ngọc lan phần hương thơm còn lại.
Chính vì có tấm lòng thơm thảo, thương yêu kẻ khác mà từ đó hoa ngọc lan nhỏ nhắn, xinh xắn có được mùi hương thanh khiết, làm đẹp cho chính mình và cho bầu không khí chung quanh.

Để hương thơm trong vườn nhà nho nhỏ của chúng ta lan toả đến bên cạnh mỗi người;
Để niềm vui chật hẹp của chúng ta lan rộng tới mọi ngóc ngách của xã hội;
Để lửa lò trong nhà chúng ta sưởi ấm mọi trái tim lạnh giá;
Để ngọn đèn trước thềm nhà chúng ta chiếu sáng đường đi của người về khuya.

THƠ VỀ HOA

HƯƠNG NGỌC LAN

Có một loài hoa tên Ngọc lan

Đêm nay hương tỏa giữa mênh mang

Em cài hoa trắng trên mái tóc

Len lén mắt nhìn, tim chứa chan…

Hoa vẫn còn đây, em ở đâu?

Sắc hoa vẫn thắm, lá xanh màu

Như hoa, em quá tầm tay với

Để nặng lòng ai những nỗi đau!

Biết đến bao giờ ta gặp em

Để cùng san sẽ chút hương đêm

Mình ta trở lại – vườn xao xác

Lác đác cánh hoa rụng trước thềm!

Tháng ngày nhớ mãi một loài hoa

Mộc mạc đơn sơ vẫn đậm đà

Hãy cứ tỏa hương vào giấc mộng

Mang tình ta đó đến nơi xa…

                                          Huỳnh Vân Hà