SƯA
Họ: họ Đậu (Fabaceae)
Tên tiếng Việt: Sưa hay sưa Bắc Bộ, trắc thối, huê mộc vàng, huỳnh (hoàng) đàn
Phân bố: Chủ yếu phân bổ ở Việt nam và được tìm thấy rải rác tại Hải Nam, Trung Quốc .
Album: https://www.facebook.com/media/set/?set=a.422626831260660.1073741853.244315789091766&type=3
Là cây ưa sáng, ưa đất sâu, dày, độ ẩm cao. Phân bố ở độ cao dưới 500m. Có khả năng tái sinh hạt tốt. Sưa là cây gỗ nhỡ, thân cây nhẵn, màu xám trắng, lúc nhỏ thân cây hơi cong queo. Lá thường xanh có thể cao tới 10–15 m, sinh trưởng trung bình, thân màu vàng nâu hay xám, nứt dọc. Lá dài 9–20 cm; cuống không lông; lá kèm sớm rụng, nhỏ, có lông nhỏ mịn và thưa, màu nâu vàng. Các cuống nhỏ không lông; số lá chét 5-9, với lá chét tận cùng thường là to nhất, hình trứng hay hơi thuôn dài, nhẵn, chất da, có lông mịn lơ thơ khi non, nhanh chóng chuyển thành không lông, gốc lá chét tròn, nhọn mũi.
Đầu mùa xuân thay lá, hoa màu trắng và màu vàng rất đẹp. Hoa tự dạng chùy, mọc ở nách lá, khoảng 5–15 cm. Hoa trắng có đài hợp, thơm. Quả dạng quả đậu hình trứng thuôn dài, dài 5–6 cm, rộng khoảng 1 cm và chứa 1-2 hạt dạng bầu dục, đường kính khoảng 9 mm. Quả khi chín không tự nứt. Cành non màu xanh có đốm bì khổng màu trắng. Hoa ra tháng 4-7. Quả chín thu hoạch tháng 11-12.
Có hai loài sưa chính là: sưa trắng và sưa đỏ. Sưa trắng cho hoa đẹp, quả to, đốt không có mùi. Nhưng giá trị gỗ không bằng sưa đỏ. Sưa đỏ trông gần giống sưa trắng, quả kết thành từng chùm, đốt lên có mùi thối.
Sưa là cây gỗ nhóm IA, được xếp vào loại cực kì quý hiếm, cấm khai thác và sử dụng với mục đích thương mại năm 1994. Riêng cây rừng trồng được phép khai khác và sử dụng. Gỗ chắc, thơm và có tỉ trọng nặng hơn gỗ bình thường. Vân gỗ đẹp, rất được ưa chuộng để làm đồ dùng phong thuỷ.
Gỗ trắc thối cho mùi thơm quyến rũ thoảng nhẹ kiểu hương trầm. Khi đốt tàn có màu trắng đục, mùi khó chịu nên được gọi là Trắc thối. Gỗ trắc thối chỉ dùng phần lõi những cây trên trăm tuổi. Gỗ sưa thớ mịn, vừa cứng lại vừa dẻo, có nhiều hoa văn đẹp. Thời phong kiến vua chúa dùng gỗ trắc thối để đóng đồ nội thất cao cấp trong cung đình vì nó vừa là hương liệu vừa là dược liệu. Những năm gần đây, giới nhà giàu Trung Quốc đổ xô săn lùng trắc thối để đóng quan tài hoặc ướp xác như các vị hoàng đế Trung Quốc trước đây. Người ta cho là quan tài đóng bằng gỗ trắc thối có khả năng giữ được xác lâu, không bị phân hủy. Do đặc điểm hoa trắng, có mùi thơm, tán rộng, nên người ta có thể trồng làm cảnh tại các đường phố.
CHUYỆN CỦA HOA
Theo truyền thuyết kể lại, hoa Sưa có lẽ là hồn một cô gái ngàn xưa kết tinh thành bạch ngọc, cứ mỗi độ Xuân về lại nhớ tình tang là chàng trai Thăng Long Hà Nội, nên hiện ra mơ hồ, thoáng qua một ít ngày ngắn rồi lại bay về hư ảo, nói nhửng lời im, bay tà áo mỏng tung tóc vào trời mưa phấn, phô cái gáy nõn nà mây trắng cho phất phơ đôi sợi tóc mềm lả lướt nắng bạc hiếm hoi… để ngơ ngẩn những ai yêu Hà Nội, yêu đến bứt rứt một kiếp người.
THƠ VỀ HOA
DỊU DÀNG HOA SƯA TRẮNG
Hoa sưa nở dịu dàng bên lối phố
Trắng miên man màu áo học trò
Nhặt hoa rụng nghe lòng rưng rưng nhớ
Một thưở tóc mềm vương cánh trắng hoa bay..
Hà Nội mùa xưa dìu dịu heo may
Gió e ấp lay áo dài thiếu nữ
Hoa sưa thoảng ngọt ngào khung cửa sổ
Ướp thơm hương lời hẹn tuổi học trò..
Hà Nội mùa xưa da diết những vần thơ
Theo bước người đi suốt chiều dài biên giới
Nỗi nhớ niềm thương những tháng ngày chờ đợi
Thơm dịu dàng một sắc trắng hoa sưa..
Hà Nội tháng ba vẫn ngọt dịu hương đưa
Lối nhỏ em về dịu dàng hoa sưa trắng
Mùa vẫn chờ ..sao anh hoài xa vắng
Để mãi thương thầm một cánh trắng hoa bay..
MÙA HOA SƯU NỞ
Xuân muộn, bước trên đường Hà Nội
Bỗng gặp hàng Sưa trắng muốt một màu hoa
Sáng rực góc trời, níu những bước chân qua
Lưu luyến quá, chùm hoa mềm lặng lẽ.
Cũng chợt đến nhẹ nhàng như thế
Tất cả lộc non bật nở một ngày
Mơn mởn non tơ những mắt lá thơ ngây
Lúng liếng xanh, chao dưới trời mưa bụi.
Hoa sớm rụng, dẫu trời xuân chưa đổi
Đủ cho ai nhung nhớ một thời
Đủ cho ai say đắm một đời
Chào Sưa nhé, chờ mùa Sưa nở lại!
Anh đã biết, rồi yêu, rồi nhớ mãi
Vẻ dịu hiền, phút bừng sáng, nét lung linh.
Thoang thoảng mùi hương, cánh hoa nhỏ xinh xinh
Dẫu có mưa dầm, dẫu còn gió cuốn.
Anh cứ ước … mãi còn ngày Xuân muộn
Để cùng ai say đắm những mùa Sưa!
(Nguyễn Anh Trí)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét